Étum ekki útsæðið. Hættum loðnuveiðum strax.

Við erum að ganga á lífríkið með þessari gengdarlausu ofveiði á loðnustofninum. Skipstjórar tala um að nauðsynlegt sé að bíða eftir því að hrognamyndun nái 24% og þá sé "rétti" tíminn til að veiða hana. Er þá ekki einmitt kolrangur tími að veiða hana? Hryggningin skerðist við þessa rányrkju loðnusjómannanna og minnkar stofnin enn meir. Á þorskveiðum er hryggningastopp í kringum páska til að efla stofninn.

Loðnan er undistöðufæða bolfiskstofnanna. Árið 1967 kláruðum við síldina með ofveiði, þá fórum við að veiða loðnu upp úr 1974 sem olli hruni á þorskstofninum. Ofveiði á loðnu varð þess valdandi að við urðum að gefa út kvóta á bolfiskistofnanna til að vernda þá. Allar götur síðan 1984 hafa fiskistofnarnir minnkað árlega og er svo komið að síðasta úthlutun var rúm hundrað þúsund tonn. Hér áðurfyrr þegar erlendir togarar voru hér við land við veiðar þá var lámarks afli yfir 400 þúsund tonn og jafnvel meiri, en ekki gekk á stofninn þá. Hvað olli því? Það var nægt æti í sjónum og Þorskurinn dafnaði og hélt sér á Íslandsmiðum. Nú í dag er þorskstofninn aðeins brot af því sem hann var fyrir 1970.

Danir veiddu ógrynni af sandsíli í Norðursjó í áraraðir og upp úr 1990 fór að halla undan fæti í þessum veiðum. Sandsílastofninn þurrkaðist út og sömuleiðis þorskstofninn og við það lagðist fiskvinnnsla að mestu leiti niður á vesturströnd Jótlands. Í dag er nánast engin bolfiskafli sem berst á land þar.

Talið er að íslenski þorskurinn sé kominn á önnur mið fyrir norðan land (fyrir norðan lögsögu okkar) vegna hlýnadi sjávar. Það eru líkur á því að loðnan og síldin sé einnig komin norður fyrir. Getur verið að sýkingin í síldinni sé að hluta til vegna hærri sjávarhita en venja er?

„Alveg skínandi loðna“

Athugasemdir

[Robert (IP-tala skráð) 10.2.2010 kl. 06:41]

Sammála með loðnuveiðarnar,  Þetta er eyðing á náttúruauðlindum, þar fara menn sem eru forhertir af græðgi, og froðufellandi af frekju, hafa enda komist upp með að stilla sér upp sem ríki í ríkinu, enginn þorir að sparka í þessi kvikindi, reksturinn hjá þeim er ekki merkilegri en það að þeir safna skuldum ár hvert, það hafa þeir gert í tugi ára, og er slétt sama.það er rétt hjá þér að þorskurinn fer annað ef hann finnur ekki ætið sem hann býst við að finná á ákveðnum stað, málið er það að þorskurinn finnur lyktina af loðnunni langar leiðir, ferðast síðan í áttina að ætinu um langan sjóveg, hittir þar fyrir flota LÍÚ, og sáralítið að éta, þorskurinn er ekki vitlausari en það að hann, missir áhuga á svona svæði, og leitar annað. það kemur gráðugum ekkert við.    Enda hanga saman, sem eitt væri, græðgi og skammsýni.    Menn þurfa ekki að líta mikið í kringum sig á Íslandi í dag til þess að sjá það.   Þar gildir alveg það sem góður maður sagði,    " Illa þykja mér gefast heimskra manna ráð, og því verr, sem fleiri koma saman.

Síldin sýkist við að vera of lengi í þéttum torfum, kyrrstæð í þröngu særými (grunnum flóa, eða fyrði)

[Valur Hafsteinsson, 10.2.2010 kl. 07:04]

"Skipstjórar tala um að nauðsynlegt sé að bíða eftir því að hrognamyndun nái 24% og þá sé "rétti" tíminn til að veiða hana."  Hvaða skipstjórar eru að segja þetta?  Veit reyndar að bátarnir hjá HB Granda fara varla að veiða loðnu fyrr en hrongaprósentan sé komin í þetta, en það segjir bara að það sé rétti tíminn fyrir þá þar sem þeir eru að einblína í hrognatöku.  Náttúrulega rangur tími í það nákvæmlega eins og er. 

 Þú segjir sjálfur að þorskurinn, loðnan og síldin séu komin norður fyrir land vegna hlínunar sjávar.  Það eitt eru óttalega léleg rök fyrir því að hætta að veiða þessar tegundir.  Eða þó.  ef að við stöðvum allann flotann í svona 40 ár, þá gæti kannski hitasti jarðar lækkað um 0,04 °C vegna minnkandi gróðurhúsaáhrifa.  

Ekki veit ég afverju síldin er að síkjast (miklu minna en hafró heldur samt að mínu viti).  Kannski er það hárrétt að það sé vegna hækkandi hitastigs.  Ég held þó frekar að hún sé vegna þess að það sé of mikið af síld pakkað saman á einn stað.  Sami hlutur hefur gerst áður, bæði í íslenzkum fjörðum og norskum fjörðum.  Það er reyndar þónokkuð langt síðan.  Það langt að menn voru ekkert farnir að finna upp einhver gróðurhúsaáhrif.

En af loðnuveiðum, sem í ár eru að gefa miðað við útgefinn kvóta einhverja 8 milljarða í útflutningstekjur.   afhverju var á tímabili '84-'97 sífellt aukin loðnuveiði ár eftir ár eftir ár?  Var sjórinn þá að kólna svona mikið að meiri loðna komst á íslandsmið?  Taktu eftir að árið 1982 var engin loðnuveiði.  Það var ekki veidd 1 loðna, hvað þá meir.

Svo að endingu skulum við gefa okkur það að sjórinn sé í alvörunni að hlýna.  Ég tel svo vera, en ólíkt mörgum sem ég þekki og kannast við þá finnst mér það bara vera hið besta mál, svo lengi sem það fer ekki út í einhverjar öfgar, sem ég tel reyndar ekki svo ýkja miklar líkur á.  En allavega, það gæti farið svo að loðnan minnki göngu sína suður fyrir land og þar með þyrfti sá þorskur sem langar í loðnu að fara eitthvað annað til að mæta á hlaðborðið.  Íslenzk-norska síldin stóreykur komur sínar á Íslandsmið þar sem hún er stráfelld með ábyrgum hætti og kvóta frá sjávarútvegsráðuneytinu.  sama er hæft að segja um makrílinn.  Svo var nú síðast í fréttum núna um daginn að það er kominn alveg splunkunýr nytjastofn á Íslandsmið.  Fiskur sem aldrei hefur verið til áður en veiðist nú sem aldrei fyrr út um allt land.  Eitthvað sem fræðimenn kalla skötusel.

Svo alveg í restina er smá hugleiðing ...  Minnkandi þorskur, minnkandi loðna, meiri hvalur.  Gæti verið samhengi þarna á milli?  Og í sambandi við hitastig sjávar.  Minnkandi kolmunni, meiri norsk síl, meiri makríll, meiri skötuselur.  Gæti verið samhendi þarna á milli?  Það hafa verið, eru og verða alltaf sveiflur í náttúrunni, hvort se þær eru frá náttúrunnar hendi eða af mannana völdum.  En þótt eitthvað minnki af því sem löngum hefur verið talið sjálfsagt mál að nóg sé af til þá þíðir það ekki alltaf endilega að allt sé að fara til andskotans.  Það getur alltaf gerst ef vel er að gáð eitthvað jafngott og stundum betra komið í staðinn.

[Guðlaugur Hermannsson, 10.2.2010 kl. 09:00]

Sæll Valur. Takk fyrir greinagóð skrif. Í byrjun viðurkennir þú að loðnuveiði á hrygningartímanum sé röng.

Ég tel að það sé samhengi á milli þorskleysis hér við land og stækkandi stofns í Barentshafinu. Stækkandi stofn þarf aukna fæðu og er ekki ólíklegt að loðnan komi þar við sögu ásamt síld, makríl og sandsíli.

Þetta meðað stöðva flotann í 40 ár er ekki raunhæft fyrr en við höfum þróað þorskeldi það mikið að við getum annað eftirspurn frá kaupendum okkar.

Sýking síldar er órannsakað og ekki á færi leikmanna að geta sér til um ástæðu þess. Síldin er torfufiskur og skiptir ekki svo miklu máli hvar hún er staðsett vegna sýkingarinnar.

Aukning á loðnuveiðar á árunum '84 til '97 er ekki byggð á skynsemi og er að mínu mati stóru mistökin í fiskveiðistjórnun Hafró. Þú talar um útfluttningsverðmæti loðnunar í ár sé 8 milljarðar. Hver er munurinn á útfluttningsverðmætum í ár af þessum 130 þúsund tonnum á móti 390 þúsund tonnum sem aflinn gæti verið ef loðnuveiðar hefðu verið bannaðar? Ég skal svara þessu: Það yrði þrefalt meiri verðmæti en eru í dag og allir gætu stundað veiðar hvar sem er á landinu.

Við hækkandi hitastig sjávar telur þú að fiskistofnaflóran muni breytast og nýjar tegundir koma í stað gömlu. Það er engin trygging fyrir öruggri afkomu komandi kynslóða. Ég tel að þá fyrst verða veiðarnar í skötuselsliki.

Þetta með að "það getur alltaf gerst ef vel er gáð eitthvað jafngott og stundum betra komið í staðinn" Er þetta ekki óskhyggja?

[Valur Hafsteinsson, 11.2.2010 kl. 05:47]

Leiðrétting.  Ég sagði að rangt væri fyrir skip HB Granda að veiða loðnu á þeim tíma þegar ég  skrifaði síðustu athugasemd vegna þess að þá var hrognaprósentan ekki komin í æskilegt hlutfall fyrir þá.  Aðrir eru ekki að hugsa eins mikiið um hrognatöku eins og þeir þannig að í dag er rétti tíminn fyrir þá til að veiða loðnu.

Þetta með að stoppa flotann í 40 ár var meira svona kaldhæðið grín hjá mér.  Hef kannski ekki komið því nógu vel til skila.  Held að engum myndi detta það í hug að stoppa heilu flotana nema þá kannski "Grínpís".  Og jafnvel hjá þeim væri það bara kannski.

Þetta með sýkingu síldarinnar þá held ég að þetta sé hárrétt hjá þér.  Það er enginn sem veit nógu vel afhverju hún sýktist, þótt vissulega hafi margar hugmyndir komið upp um ástæðu hennar.

Ég skal ekkert segja hvort loðnuveiðar fyrri ára hafi verið röng stjórnun hjá hafró. Er ekki nógu mikill fiskifræðingur til að giska á það.  Þótt ég vinni við að veiða allskonar sjávardýr þá er ég bara elikmaður þegar það kemur að þessu.  Hvar finnur þú þessa 390 þúsund tonna tölu? Það gefur hinsvegar auga elið að aukinn afli ætti að þýða meira aflaverðmæti.  Veit ekki hvort það væri hægt að marrgfalda það með nákvæmlega 3 en nokkuð nálægt því kannski.  Þetta er jú allt spurning um framboð og eftirspurn.  Og meira framboð ætti að þýða minna verð per kíló.

Við breytingar á hitastigi sjávar, hvort sem það er hækkun eða lækkun, þá tel ég að það hafi áhrif á stofnstærðir hinna ýmsu fiskistofna.  Auðvitað er það nákvæmlega engin trygging fyrir afkomu aðra tegunda.  Þegar eitthvað stækkar þá verður þeð oft til að eitthvað annað minnkar.  Svona virkar bara náttúrann.  Það eru sveiflur í henni upp og niður og búið að vera frá því að jörðin var fundin upp ... í það minnsta.  Og þó svo að þorskafli sé nú bara brotabrot af því sem hann var á stríðsárunum þá er það nákvæmlega engin vísbending um að hann sé að deyja út.  Þótt það ári nú kannski illa hjá honum í augnablikinu.

Þetta með að eitthvað komi í staðin fyrir annað er nákvæmlega engin óskhyggja heldur hreinræktuð staðreynd.  Sést best í áðurnefndum duttlungum náttúrunnar á sveiflum í lífkerfinu.  Loðnan ekki eins mikil og oft áður en Íslenzk-norska síldin er komin "heim"  Þorskurinn er ekki eins sterkur og áður en ufsinn fer stækkandi.  Kolmunninn er að minnka á íslandsmiðum en makrílinn kemur í staðin.  Og svona mætti lengi telja og þetta á við allt í náttúrunni, ekki bara blessaðann fiskinn.